Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Δευτέρα, 25 Νοεμβρίου 2019

Χρήστος Γκενάκος - Ανταγωνισμός και μετακύλιση (pass-through)

Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Προσωπικού: Ανταγωνισμός και μετακύλιση (pass-through), Χρήστος Γκενάκος Επίκουρος Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Judge Business School, Cambridge

Το σεμινάριο επικεντρώθηκε στο βαθμό μετακύλισης κάποιου σοκ στην οικονομία στις τελικές τιμές και πώς ο βαθμός μετακύλισης εξαρτάται από το επίπεδο ανταγωνισμού στην αγορά, καθώς αποτελεί θεμελιώδες ζήτημα στα οικονομικά ο τρόπος με τον οποίο οι επιχειρήσεις μετακυλύουν  αλλαγές του κόστους (φόροι, συναλλαγματικές ισοτιμίες, τιμές εισροών) στις τιμές.

Αρχικά ο ομιλητής παρουσίασε το θεωρητικό πλαίσιο αναπτύσσοντας ορισμένες βασικές έννοιες (όπως ο απόλυτος βαθμός μετακύλισης). Ακολούθως, εξέτασε τον αντίκτυπο ενός φόρου αναλύοντας πώς το βάρος του φόρου επιμερίζεται μεταξύ αγοραστών και πωλητών βάσει της ελαστικότητας προσφοράς και ζήτησης και εξήγησε πώς ο βαθμός μετακύλισης εξαρτάται από το σχετικό μέγεθος των κλίσεων των καμπυλών ζήτησης και προσφοράς. Επίσης, παρουσίασε το βαθμό μετακύλισης σε συνθήκες μονοπωλίου, ολιγοπωλίου και τέλειου ανταγωνισμού καθώς και στην περίπτωση των κάθετων σχέσεων, όπου θα πρέπει να υπολογιστεί ο συνολικός βαθμός μετακύλισης.

Στη συνέχεια, παρουσιάστηκαν στοιχεία από εμπειρικές έρευνες αναφορικά με το βαθμό μετακύλισης καταδεικνύοντας διαφορές τόσο σε επίπεδο κλάδου και επιχείρησης όσο και σε επίπεδο δύναμης στην αγορά όπου τα αποτελέσματα είναι ανάμεικτα.   

Το τελευταίο μέρος του σεμιναρίου περιλάμβανε την παρουσίαση νέων εμπειρικών δεδομένων για τον τρόπο με τον οποίο ο βαθμός μετακύλισης διαφέρει ανάλογα με το επίπεδο ανταγωνισμού σε μικρές απομονωμένες ολιγοπωλιακές αγορές διαφορετικού μεγέθους. Χρησιμοποιώντας στοιχεία ημερήσιων τιμών από πρατήρια καυσίμων στην Ελλάδα, ο ομιλητής παρουσίασε πώς απρόβλεπτες και εξωγενείς μεταβολές των ειδικών φόρων κατανάλωσης (οι οποίες διαφέρουν μεταξύ των διαφόρων προϊόντων πετρελαίου) μεταφέρονται στους καταναλωτές σε αγορές με διαφορετικό αριθμό λιανοπωλητών. Συγκεκριμένα έδειξε ότι ο βαθμός μετακύλισης αυξάνεται καθώς αυξάνεται ο ανταγωνισμός (από 44% σε μονοπωλιακές αγορές σε 100% σε αγορές με τέσσερις ή περισσότερους ανταγωνιστές) και ότι η ταχύτητα προσαρμογής των τιμών είναι περίπου 60% υψηλότερη σε πιο ανταγωνιστικές αγορές. Τέλος, έδειξε ότι ο ορισμός της γεωγραφικής αγοράς χρησιμοποιώντας αυθαίρετα μέτρα βάσει της απόστασης μεταξύ των πωλητών, οδηγεί σε υπερεκτίμηση του βαθμού μετακύλισης όταν ο αριθμός των ανταγωνιστών είναι μικρός.

Η παρουσίαση έκλεισε με εποικοδομητική διαλογική συζήτηση με το προσωπικό.